Najzasobniejsze drzewostany Lasów Państwowych
Andrzej Węgiel, Władysław Kusiak
Kilka miesięcy temu zwróciliśmy się do Biura Urządzania Lasu i Geodezji Leśnej w Warszawie z prośbą o udostępnienie informacji na temat najzasobniejszych drzewostanów. Dzięki życzliwości dyrektora Adama Szemplińskiego, w sierpniu br. otrzymaliśmy wykaz 100 najbardziej zasobnych drzewostanów należących do Lasów Państwowych. Drzewostany te rosły na terenie 37 nadleśnictw i 11 RDLP. Ich powierzchnia wynosiła od 0,19 ha do 40,25 ha. Dane, obejmujące informacje o powierzchni, oddziale, gatunku panującym, zasobności i miąższości drzewostanu zostały przesłane do wszystkich nadleśnictw z prośbą o weryfikację. W efekcie otrzymaliśmy niemal komplet odpowiedzi. Na nasze zapytanie nie odpowiedziano w zaledwie w pięciu przypadkach, przy czym w odniesieniu do czterech dotyczyło to drzewostanów o powierzchni poniżej 1 ha (0,32 ha, 0,40, 0,41 ha i 0,72 ha). Nie udało się potwierdzić informacji o drzewostanie świerkowym, rosnącym na terenie Nadleśnictwa Brodnica (RDLP Toruń), o powierzchni 1,20 ha i zasobności 956 m3/ha, stąd nie ujęto tej powierzchni w końcowym zestawieniu. W sześciu przypadkach (w tym trzech z terenu RDLP Krosno), okazało się, że w wyniku terenowej weryfikacji drzewostany miały zapas, w przeliczeniu na 1 ha dużo mniejszy niż zapisane było w operacie. Należy także nadmienić, że z powodu urządzania lasu przeprowadzanego w Nadleśnictwa Ujsoły, z wykazanych wcześniej 21 drzewostanów, w zestawieniu, po uwzględnieniu nowych pomiarów, znalazło się tylko 8. Kilka drzewostanów, z uwagi na uszkodzenia przez wiatr (2 w Nadl. Gołdap) oraz b. mała powierzchnię (0,27 ha i 0,10 ha - Nadl. Jugów), zgodnie z sugestią nadleśniczych nie ujęto w wykazie.
Po zakończeniu weryfikacji i uzgodnień, lista drzewostanów została zredukowana ze 100 do 71 pozycji. Przy czym na miejscu 71 znalazł się drzewostan z Nadleśnictwa Myślenice, którego zasobność po weryfikacji wyniosła 825 m3/ha i najprawdopodobniej powinien on zajmować dalszą pozycję w rankingu. Zestawienie obejmuje najzasobniejsze drzewostany LP, bez względu na ich powierzchnię. Drzewostany zostały uszeregowane wg wykazanej zasobności na 1 hektar, na dany rok (z reguły jest to rok obowiązywania operatu urządzeniowego), co zostało zaznaczone w tabeli.
Istnieje możliwość, że pomimo weryfikacji, przedstawione poniżej zestawienie - ranking najzasobniejszych drzewostanów Lasów Państwowych - zawiera dane nie w pełni zgodne z rzeczywistością. Wykaz został sporządzony na podstawie pomiarów wykonanych przez taksatorów podczas prac urządzeniowych. Powszechnie wiadomo, że stosowane metody określania zasobności dla pojedynczych drzewostanów mogą dawać wyniki obarczone dosyć znacznymi błędami, zdarzają się też zwykłe pomyłki. Potwierdziła to zresztą weryfikacja terenowa niektórych pozycji pierwotnego rankingu. Niemniej jednak, przedstawione wyniki są odzwierciedleniem zapisów w obowiązujących dokumentach PGL Lasy Państwowe. Pomimo możliwych nieścisłości, przynoszą interesujące informacje na temat maksymalnej produkcyjności drzewostanów rosnących w Polsce.
Najzasobniejsze drzewostany wykazano na terenie 9 regionalnych dyrekcji Lasów Państwowych i 25 nadleśnictw, przy czym najwięcej jest ich w Puszczy Bukowej, na terenie Nadleśnictwa Gryfino (24) oraz w Nadleśnictwie Wisła (11) i Ujsoły (8). Rozmieszczenie geograficzne najzasobniejszych drzewostanów - w północnej i południowej części kraju dowodzi, że zapewne z uwagi na mikroklimat i wielkość opadów atmosferycznych panują tam najlepsze warunki dla wzrostu drzew.
Pod względem zajmowanych powierzchni największy udział mają drzewostany bukowe (217,70 ha) oraz świerkowe (200,88 ha) oraz w mniejszy - daglezji (20,74 ha), co jednak z uwagi na niewielką powierzchnię zajmowaną przez ten gatunek w Polsce, stawia go w pierwszym szeregu najbardziej produkcyjnych. Najwięcej najzasobniejszych drzewostanów rośnie na tereni RDLP Szczecin (207,55 ha) oraz Katowice (160,49 ha). Znaczący jest ich udział także w RDLP Wrocław (39,36 ha) oraz Szczecinek (22,58 ha).
Z analizy typów siedliskowych lasy wynika, że zasobne drzewostany rosną głównie na siedlisku lasu świeżego (49,9%) oraz lasu mieszanego górskiego (40,3%), a słynne świerki istebniańskie także na BMG.
Pamiętając o wcześniejszym zastrzeżeniu, że należy z rezerwą podchodzić do wyliczonych zapasów drewna w przeliczeniu na 1 hektar, trzeba przyznać, że dane te są ciekawe i inspirujące. Do tej pory panował bowiem pogląd, że do najzasobniejszych w Polsce należą drzewostany świerkowe. Zwraca również uwagę duża rozpiętość w zasobności pierwszego na liście drzewostanu i siedemdziesiątego, która wynosi 354 m3/ha.
Zdaniem autorów należy dążyć do jak najpełniejszego poznania cech najzasobniejszych drzewostanów, dlatego będziemy wdzięczni za wszelkie uwagi i propozycje.
Na zakończenie pragniemy serdecznie podziękować wszystkim osobom, które pomogły w zebraniu informacji na temat najzasobniejszych drzewostanów rosnących w Lasach Państwowych, a chyba i w Polsce. Weryfikacje i uzupełnienie danych w nadleśnictwach przeprowadziliśmy dzięki uprzejmości następujących osób: mgr inż. Dariusza Bobrowicza, mgr inż. Lucjana Chojeckiego, mgr inż. Zbigniewa Jatkowskiego, mgr inż. Romualda Jurzykowskiego, mgr inż. Zbigniewa Kopczaka, mgr inż. Józefa Kosiby, mgr inż. Tadeusza Kosmana, mgr inż. Grażyny Kubisiak, mgr inż. Mirosława Kulisa, mgr inż. Jana Lenarta, Ireny Lenc, mgr inż. Józefa Miszkiela, mgr inż. Krzysztofa Olejnika, mgr inż. Przemysława Pierunka, mgr inż. Tadeusza Piotrowskiego, inż. Zbigniewa Pleśniarskiego, mgr inż. Andrzeja Pychyńskiego, mgr inż. Janusza Rautszko, inż. Jana Semczyszyna, mgr inż. Stanisława Siłuszyka, inż. Józefa Stanisławskiego, mgr inż. Witolda Szozdy, inż. Krystyny Śleziak, inż. Marka Śpiechowicza, mgr inż. Marka Trędowskiego, mgr inż. Tadeusza Władyki, mgr inż. Stanisława Wysockiego, mgr inż. Józefa Worka, mgr inż. Jarosława Zająca, mgr inż. Ryszarda Zambrzyckiego, oraz Nadleśnictwa Młynary.
Specjalne wyrazy podziękowania - składamy na ręce Pana Adama Szemplińskiego i Biura Urządzania Lasu i Geodezji Leśnej.
Dr inż. Andrzej Węgiel (Katedra Urządzania Lasu Akademia Rolnicza w Poznaniu, mail: wegiel@owl.au.poznan.pl)
Dr inż. Władysław Kusiak (Katedra Inżynierii Środowiska Pracy Akademia Rolnicza w Poznaniu, mail: kusiak@owl.au.poznan.pl)
|
[Powrót]
[Strona główna] [Nasz rodowód] [Cele] [Redakcja] [Prenumerata] [Kontakt]
|
|
